 |
| Venus van Willendorf (ongeveer 23.000 voor Christus) |
Waar ben ik eigenlijk naar op zoek? Naar de onbekende madonna. Maar hoezo? Dit veronderstelt dat er bekende én onbekende madonna’s zijn; bekende beelden van madonna én beelden die onbekend / onzichtbaar zijn. Om bij het bekende te beginnen: Madonna[i] ; het vrouwelijke dat afgebeeld is in ons cultureel- religieuze erfgoed, is de afbeelding van Maria. En Maria ken ik als moeder van Jezus, te zien in Katholieke kerken en kapelletjes, afgebeeld als moeder met kind of als maagd.
Voor mij is dit een te eenzijdig beeld van het vrouwelijke. Er moet toch meer zijn. Iedere vrouw kent ook andere kanten dan moederschap en maagdelijkheid. Denk maar aan onze seksuele, sensuele, verleidelijke kant. Of aan het krachtige, sterke stuk van vrouwen. Ons blije, speelse deel, vriendinnen, ontspannen, giechelig, Maar ook ons verdrietige, lijdende part , onmachtig, onderdrukt, onzeker. En wat te denken van onze wijze zijde, het wetende deel.
Onbekende kant van het vrouwelijke meer zichtbaar
Mijn ‘hypothese’ , mijn uitgangspunt in deze zoektocht is dat het vrouwelijke principe veel meer aspecten kent dan de – zo op het eerste oog – zichtbare, bekende. En ik zoek dus naar wat deze aspecten zijn, hoe deze er uit zien, hoe ze afgebeeld zijn. En waarom ze niet meer zichtbaar zijn.Want een tweede hypothese (eigenlijk is het meer dan een hypothese, het is een innerlijk weten) is dat het de hoogste tijd is om de onzichtbare kanten weer zichtbaar te maken. Opdat er een goede balans komt tussen het manlijke en het vrouwelijke principe. In ons eigen leven (iedereen heeft manlijke en vrouwelijke energie), in onze maatschappij (we leven in een patriarchaat, waar de manlijke principes als beter worden gewaardeerd dan het vrouwelijke principe) en het spirituele leven. 2000 jaar Christendom en een dominante rol van de kerk in onze cultuur heeft ons spirituele beeld van hetgeen heilig is, van het allerhoogste, opperste wezen bepaald. Dit is manlijk; God is een hij en Christus was een zoon.
Patriarchale God
Ik heb zo’n behoefte aan een vrouwelijke God. Omdat ik als vrouw me daarmee veel beter kan identificeren, en het goddelijke in mezelf makkelijker toegankelijker wordt. Het voelt steeds alsof het via zo’n omweg gaat, via mijn automatische associaties aan het manlijke moet ik vervolgens bedenken dat het om neutrale energie gaat en dan weer de vertaalslag maken naar mijn eigen specifieke vrouwelijke natuur. De gedachte aan een moedergodin, aan het matriarchaat, aan Godin (in plaats van God), aan een Supreme Being dat vrouwelijk is, maakt voor mij een opening naar een heel nieuw wereldbeeld, waar hele andere dingen gewaardeerd worden en heilig zijn. Waar het proces van zwanger zijn, geboorte geven, kinderen opvoeden heilig is, maar ook bezig zijn met kunst, cultuur, verzorging, uiterlijk, dans, muziek, planten, natuurbehoud, koken, ziekenverzorging, stervensbegeleiding hooglijk gewaardeerd worden, net zoveel als, of misschien juist meer dan techniek, bankwezen, oorlogsvoering, competitie in sport, handel. Hiermee wil ik absoluut niet zeggen dat de eerstgenoemde zaken alleen door vrouwen uitgevoerd (dienen te) worden en de laatstgenoemde aspecten alleen voor mannen zijn. Het gaat voor mij niet om mannen en vrouwen, of mannen tegen vrouwen of vrouwen meer/minder dan mannen. Ik heb het over manlijk en vrouwelijk, dat in ieder mens zit, in heel de schepping zichtbaar is. En in onze patriarchale cultuur wordt het manlijke aspect (bij mannen en bij vrouwen) meer gewaardeerd dan het vrouwelijke. “Patriarchaat komt van het Griekse Pater, dat betekent vader en Archein, dat betekent ‘rule’ . Patriarchaat is niet van mannen of manlijk, het is het systeem van sociale besturing, het complex van patronen en verhoudingen in cultuur, religie en binnen families. En dit systeem heerst zodanig dat in de sociale organisatie mannen en vaders de autoriteit hebben en zijn. Mannen domineren in het systeem en vrouwen en het vrouwelijke leven bevinden zich daaronder”[ii]. Als het al niet in het echt gebeurt (check: hoeveel van de belangrijke beslissingen op nationaal en wereld niveau worden door mannen genomen?) dan vindt het plaats in gedachten. Hoe ‘het ‘ moet, wat goed en slecht is, wat onze maatstaf is, wordt uiteindelijk - misschien indirect, maar toch in hoge mate - bepaald door een blauwdruk van ons beeld van een heersend vaderfiguur, door programmatie over God. Hoe verder mijn zoektocht vordert, hoe meer ik mij er bewust van wordt dat het bij mij in ieder geval zo werkt.
 |
| Moedergodin op luipaardtroon: Çatal Hüyük, Turkije ca. 5750 v. Christus |
Maar ooit was er een matriarchaat. Was het vrouwelijke principe heilig. En was er een moedergodin cultus. Waarom is deze zo rigoureus verdwenen? Waarom is het manlijke en het vrouwelijke niet in balans, waarom is Godin niet gelijkwaardig aan God? Hier gaat mijn zoektocht over.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten